VỀ CHÙA

Tôi đến chùa chưa được bao lâu.
Vài năm.
Không thường như tuần, tháng hay dịp lễ hội nào cũng đến.
Chăm chỉ được vài lần rồi bẵng đi mấy tháng.

Nhưng chắc bây giờ, lần đầu tiên, tôi về chùa.

Ngày xưa, cũng nghe chuyện chùa, Phật Pháp Tăng,
Những ngày niên thiếu, ngày rằm, mồng một, … cúp cua, ở nhà ra chợ với bố mẹ bán hàng chay. Chỉ một món hàng độc nhất: đậu hũ chiên.

Chuyện chỉ có vậy, biết rồi , nói mãi.

Chuyện chỉ có vậy, biết nói gì, kể về thời con nít thì viết lại,
chẳng lẽ kể chuyện cung điện lầu đài mình chưa bao giờ sống?
Tôi trân quý những kỷ niệm bình dị và thân yêu trong đời.
Có ai bắt tôi dấu hay quên được bà mẹ không biết chữ đã cho tôi cuộc sống hôm nay.

Ở miền Nam mình, những năm 50, đầu 60 thuở đó, ngày rằm mồng một nhộn nhịp hơn Giáng Sinh bây giờ,
vì dù thời Mạt Pháp, nhưng côn trùng chưa lên làm người hay đại phú.
Lại nữa, ngày rằm mồng một, một năm ít nhất 24, 25 lần, chứ không chỉ 1 lần.

Tôi chiên đậu hũ khéo lắm, một cái chảo to, cả trăm miếng đậu, miếng nào cũng vàng và nở phồng.

Chắc kiếp trước  đã làm bếp hay chú tiểu lo chuyện bếp núc cho chùa.

Gần trưa là hết hàng.
Cái xóm Bàn Cờ lúc ấy, cách vài  trăm thước đã có 3, 4 chùa: Kỳ Viên Tự, Tam Tông  Miếu và 2, 3 chùa nữa, ở góc hẻm Phan Đình Phùng, nối qua Đốc Phủ Thạnh, sau này Đệ Nhất VNCH đổi tên là Nguyễn Thiện Thuật.
Thuở đó và tình huống quê mình, có ai bảo là lao động nhi đồng đâu nhỉ?

Cái gì cũng có hai mặt, không thể cố chấp, hay theo văn minh as with the Jones nhìn một chiều.

Sau buổi sáng công lao, được bố cho 5 đồng.
Lại ghé qua hiệu chú Tiều, mướn quyển  Phong Thần,  Đông Châu Liệt Quốc hay Tề Thiên Đại Thánh theo Thày Tam Tạng đi thỉnh kinh.
Trên đường về, qua cái hẻm có chùa, nhìn qua sân, thấy các bà các bác đang bận bịu, cũng lò, cũng chảo, cũng chiên cũng nấu, …

Mình chiên đậu hũ.
Các bà các bác chiên đùi gà, nấu phở, hủ tiếu Nam Vang, bún bò Huế, cả bún thang nữa. ..
Phở, cũng đủ loại đó nhé: chín, tái, nạm, gân, cả áp chảo nữa.
Nhưng chỉ làm bằng bột, củ, nấm, rau, trái,..

Khéo tay thật.
Ăn chay, ăn mặn.
Ăn chay giống như mặn.
Như chuyện đạo mà vẫn nhớ đời trần tục.
Hài hòa cả.

Sợi tơ nào làm ranh giới để tu là quên hết cả, ai biết được.
Đi tu nhưng vẫn hơi nhớ cõi Ta Bà.
Đã sao đâu.
Y Pháp, bất y nhân.

Người miền Nam dễ thương, dù vàng thau lẫn lộn nhưng chưa 
thề phân thây cắt xác quân thù hay ôi xương tan máu rơi, lòng hận thù suốt đời, …
Nói chung, không phải người miền Nam, mà người Việt Nam nào cũng vậy ngoài bọn ăn cháo đá bát, ….

Yêu thương.
Nợ máu?
Yêu, Thù,
Đâu phải kiếp này mà từ vô lượng kiếp.

Thời gian qua.
…
Bây giờ tôi đến chùa thường hơn, nhưng vẫn, nói sao nhỉ, bữa đực bữa cái.

Đến chùa không phải vì tình duyên lận đận, ơn nghĩa chưa vẹn tròn, công không thành, danh không toại.
Công danh, phồn hoa, danh lợi, yêu thương, sóng gió đã qua rồi.
Còn đâu mà đợi mà chờ.
Những  tham muốn đó, đã qua hay sẽ qua.
Dù vẫn nhớ La Playa, Mười Năm, …

Nhưng không phải vì vậy mà về chùa.

Về vì nghiệp trước và biết đâu còn dư âm ngày cũ, nghiệp cũ, những ngày ở chợ, chiên đậu bán hàng.
Hay có thể,
Vì một lời Người ơi, nước Nam, … đã thành tiếng chuông thức tỉnh?

Đến chùa như ai cũng đến chùa.
Người ta niệm, mình cũng niệm.
Quả tình, đến bây giờ cũng chưa biết  tụng niệm khác nhau thế nào.
Ai lạy cũng lạy, cũng chẳng hiểu lạy vái  khác như thế nào và lạy làm sao.

Chuyện đó cũng dễ thôi: ngồi ở đằng sau, ai lạy thế nào, minh lạy như vậy.

Của đáng tội: leader đằng trước lạy tầm bậy.
Nhóm đằng sau cũng làm tầm bậy luôn.

Đâu có sao.
Theo đuôi ráng mà chịu, ở chùa cũng vậy, ai bảo quên lời Bi Trí Dũng Phật dạy.

Nhiều lần, có vị đến trễ khi Thày đang giảng.
Sụt sùi ở bên cạnh, vái đủ 108 lần mới ngồi nghe.
Mình ngồi bên đó, khi không gian yên lặng, không biết Thày đã giảng gì.

Thiền hành thôi khỏi nói.
Đó là lúc viên tâm thành tâm viên, ngó ngược ngó xuôi.
Đến chùa hay không đến?

Thời gian qua,

Vẩn đến chùa, bây giờ lại có hai áo tràng, màu lam và màu nâu.

Viên tâm vẫn thấy tâm viên , 108 lạy, và vân vân …
Nghêu ngao Chú Đại Bi, 48 Đại Nguyện, Niệm sáu chữ A Di Đà …

Ngày xưa đi dạy học, 45 lần X 3 giờ nhả tơ tầm cho sinh viên quen rồi, bây giờ sáu chữ có gì.

Nhưng qua thời gian mới hiểu một chút về Ngã, về Tham Sân Si,
về Từ Bi Hỉ Xả,
…

Tôi cứng đầu, cứ nghĩ Ngã, Tham Sân Si là cho người, đâu dính đến mình,
Không hoàn toàn, nhưng nghĩ mình trong sạch,

Kính yêu cha mẹ,
Gây dựng hạnh phúc gia đình,
Vào đời lúc nào cũng tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc.

Tôi nghĩ đã tạo cả ngàn nghiệp lành trong kiếp sống này.
Còn nói cho cùng,
Nhân vô thập toàn.
Đâu ai cũng chỉ làm nghiệp xấu hay nghiệp tốt, tôi chắc đã tạo nghiệp xấu.

Nhưng những nghiệp xấu, những chuyện buồn, xấu, ác, khổ đã làm, tôi vẫn nghĩ chỉ nhỏ bằng một phần ngàn ức triệu của một hạt cát nhỏ nhất của sông Hằng.

Tôi đâu biết được.
Về chùa thường hơn, bây giờ tôi mới hiểu

Niềm đau tôi đã gây cho người, khi xưa nghĩ chỉ bằng một phần ức triệu của hạt cát nhỏ nhất ở sông Hằng, không ngờ đã gây niềm đau cho người vô lượng kiếp.
Một câu trách, cha mẹ mỏi mòn chờ, người thương người yêu nhớ, đứa con vắng cha, người ăn xin đứng bên đường, con cá tươi nằm trên thớt, mấy con kiến.
….

Tôi đã giận,
quên,
ăn,
Tôi đã …
…
Cái nghiệp xấu tôi làm, ai ngờ to như núi Thái Sơn và kéo dài trong muôn vạn kiếp.

Đi chùa, đến chùa,
ngày xưa nghĩ cái lỗi nhỏ mình làm, chỉ xin lỗi là xong.
Bổn phận không tròn, nói với nhau vài câu, sám hối rồi châu về hợp phố.

Về chùa, mới thấy những nghiệp xấu của mình to lớn vô cùng.

Ngày xưa trách người, than đời, nghĩ mình là nạn nhân, không ai thương yêu mà chính thực tôi đã gây ra bao nhiêu phiền não cho kẻ khác.
Hôm qua trách người sụt sùi, trách người tâm viên ý mã, ai ngờ đó là mình.

Bây giờ mới ngộ.   
Không đi chùa như hôm nay đi Chùa Hương,
Không đến chùa để xin sâm, cầu được trúng số,

Bây giờ con mới hiểu.
Hôm nay, tôi không đi chùa, không đến chùa mà về chùa.

Đường đi có tuyết rơi, lạnh, gập ghềnh, nhiều thử thách, nhưng hôm nay và ngày mai và sau đó.
Tôi về chùa.

Bạn, thù,
Quen, không quen,
Người  xưa,
Các em, có đứa về lúc 4, 5 tuổi.

Thưa Mẹ, thưa Cha,
Lạy Thày,
Hôm nay con về.
Về Chùa.

Con về,
Vì đây là chỗ ở của con.


Huệ Dung

10-1-2012
Những ngày trước năm mới.

40 năm nhìn lại….

Sáng ngày 6 tháng 1, năm 1972, bước vào cửa Pavillon Parent, tôi cảm thấy cư xá sinh viên này thật “vĩ đại”. Tưởng mình đang vào một khách sạn 5 sao! Trình giấy tờ để lấy phòng nhưng ông Tây Quebecois này nói gì mình không hiểu gì hết. Tiếng Tây gì kỳ vậy?  May quá, có ông bạn da vàng đến giúp. Ông này mới nhìn tưởng mọi da đỏ, tóc ‘thật” dài , người ốm, miệng móm, râu mép, nhưng nhìn cái áo lính ông đang bận thì tôi biết ngay là phe ta rồi. Các bạn đã biết tôi nói đến ai rồi … Làm xong giấy tờ, anh An dẫn tôi xuống sous-sol … Ô ồ, Việtnam đâu mà nhiều vậy, nhóm thì đánh ping-pong, nhóm thì thụt bi-da , nhóm ngồi “binh”… Vui quá vậy!
Hôm rồi mới xem được những tấm hình của Hạnh gởi. Qua ống kính của các anh chị và các bạn chụp , tôi chợt nhớ đến những ngày đầu tiên xa quê hương & gia đình đến miền “Đất Lạnh” bên kia quả đất nhưng đầy tình người. Nhìn hình các bạn cắt dán những tấm bích chương, treo những quả bong bóng, nghe giọng ca của Ông Lái đò , sáu câu của chị Phượng làm tôi nhớ đến những buổi văn nghệ Tết năm nào. Xem hình có những bạn tôi nhận ra liền, có người tôi phải mất đến 5-10 phút mới nhớ tên và cũng có người xem thì thấy “quen quen” nhưng tên thì đành chịu. Có nhiều bạn nay đã trở thành ca sĩ “Karaoke” vì tối về chỉ còn anh với em, con nó đi học xa hết rồi. Có bạn đã thành ông ngoại, ông nội, có người về hưu nhưng như anh Định nói, lo giữ cháu nên bận hơn trước.
Thắm thoát như vậy mà đã 40 năm rồi. Rất tiếc là kỳ rồi bận nên không về họp mặt được.
Viết vài hàng trước là để chia xẻ cảm tưởng khi xem hình và cũng để cám ơn tất cả các anh chị, các bạn, nhất là Nhi, Nghĩa, Thu đã đề nghị tặng số tiền còn lại cho hội SAP-VN. Tôi sinh hoạt với hội từ thiện SAP-VN trên 15 năm nay, từ ngày dời Laval. Hội có 3 chương trình chính. Lâu nhất, 20 năm, là chương trình phẫu thuật cho các em khuyết tật. Chương trình thứ hai là khám bệnh lưu động hàng năm do các thiện nguyện viên (bác sĩ, nha sĩ, dược sĩ, “không nghề” sĩ v.v..) về từ USA, Canada. Mổ mắt cườm cho người lớn tại thôn quê, cataract surgery, là chương trình thứ ba. Số tiền của các anh chị và các bạn trong ban tổ chức đóng góp sẽ giúp phẫu thuật cho 2 em khuyết tật (trung bình $250/cas).
Một lần nữa, xin thay mặt hội SAP-VN, xin cám ơn nghĩa cử cao đẹp của tất cả các anh chị, các bạn Laval. Small is beautiful !!!
Thân ái,
Võ Văn Đạt